• OKOLICZNOŚCI SPRAWY

Matka ma troje dorosłych dzieci – dwie córki i syna. Jej mąż nie żyje, była ona jedyną właścicielką mieszkania. Jeszcze za życia podarowała swoje mieszkanie jednej z córek i nie sporządziła testamentu. Poza mieszkaniem nie miała żadnego majątku. Ponieważ nie ma testamentu, po śmierci matki ustawowo dziedziczy troje jej dzieci w częściach równych, jednak w skład spadku na skutek wcześniej dokonanej darowizny nie wchodzą żadne wartościowe przedmioty.

• PROBLEM PRAWNY

Zachowek zazwyczaj kojarzymy z sytuacją, w której osoba blisko spokrewniona z osobą zmarłą (dziecko, wnuk małżonek, rodzic) dochodzi zapłaty określonej kwoty tytułem zachowku od spadkobiercy/spadkobierców, na rzecz których zmarły przed śmiercią sporządził testament.

Czy możliwe jest jednak dochodzenie zachowku również, gdy spadkodawca nie sporządził testamentu, a mimo to nic albo niewiele otrzymaliśmy w spadku?

• • ODPOWIEDŹ

Osoby uprawnione do zachowku, które nie otrzymały jego równowartości, mogą dochodzić go nie tylko od spadkobiercy testamentowego, ale również od innego spadkobiercy ustawowego,

W naszym przykładzie dwójka rodzeństwa, która nie otrzymała za życia matki żadnych darowizn może domagać się zachowku od siostry, która otrzymała w darowiźnie mieszkanie.

• NASZ KOMENTARZ

Roszczenie o zachowek będzie więc uzasadnione np. wtedy, gdy jeden ze spadkobierców otrzymał za życia spadkodawcy darowizny, które nie pozwalają pozostałym spadkobiercom na uzyskanie z odziedziczonego majątku równowartości przypadającego na nich zachowku.

UWAGA!W tym przykładzie istotne jest, że pozostała dwójka rodzeństwa nie otrzymała żadnych wartościowych darowizn od matki. Inaczej wyglądałaby sytuacja, gdyby otrzymali oni np. każdy po działce. Wtedy możliwość dochodzenia zachowku od siostry byłaby uzależniona od tego, czy wartość otrzymanej przez nich działki nie przekracza równowartości przypadającego na nich zachowku.

Photo by Andre Taissin on Unsplash